'مونواكسید كربن'، نامی آشنا برای مردم این زمانه، گازی كه برای افزایش رفاه آمد و بلای جان مردم شد، قاتلی كه بی سر و صدا وارد خانه می شود، آرام و بدون استفاده از سلاح های سرد و گرم قربانی می گیرد و گاهی به یك قربانی قانع نشده و جان تمام اهل خانه را یكجا می گیرد....
هشدارهای لازم در برخورد با مسمومیت های ناشی از مونواكسید كربن :
فرد مسموم شده توسط مونواكسید كربن را باید به سرعت از محیط آلوده به این گاز، خارج و به هوای آزاد منتقل كرد مسمومیت با گاز مونواكسید كربن علایمی شبیه به سرماخوردگی دارد و فرد را دچار آب ریزش بینی، سردرد و سوزش چشم می كند و مردم باید دقت كنند كه اگر در یك زمان چند نفر در داخل یك محیط بسته دچار علایم بالا شوند به احتمال زیاد در خطر گاز مونواكسید كربن قرار دارند.
كسی كه با گاز مونواكسید كربن دچار مسمومیت شده باشد لازم است به سرعت او را از محیط آلوده به این گاز، خارج كرد و در تماس با هوای آزاد گذاشت
در مسمومیت های شدید باید به مصدوم تنفس مصنوعی داده شود و چنانچه مقدور باشد تنفس با اكسیژن بر تنفس با هوای آزاد ارجحیت دارد.
برای پیشگیری از وقوع گاز گرفتگی
- پیش از خرید وسیله گاز سوز، اطمینان حاصل كنید كه وسیله دارای استانداردهای معتبر ملی و یا بین المللی و با رعایت نكات ایمنی لازم تولید شده باشد.
- شما یا افراد متفرقه نباید وسیله گازسوز را نصب كنید، این كار می‌تواند خطر جانی داشته باشد، سرویسكار مجاز باید دستگاه گازسوز را نصب كند،
نصب هر وسیله باید از طریق یك انشعاب اختصاصی گاز، بدون ایجاد انشعاب فرعی صورت گیرد.
- بدون دودكش، گازهای سمی حاصل از احتراق وارد محیط خانه می‌شود و مسمومیت با گاز منواكسید و یا خطرات جدی دیگری ایجاد می‌كند، بنابراین برای وسایل گازسوز حتما از دودكش استفاده كنید.
- دودكش باید بدون درز و محكم روی دستگاه قرار گیرد، اطمینان حاصل كنید كه مسیر دودكش باز و لانه پرندگان، مصالح ساختمانی و ساختمان‌های مجاور، خروجی را مسدود نكرده باشد.
انتهای دودکش باید به کلاهک H مجهز باشدتا دود به محیط خانه برنگردد.
قرار دادن انتهای دودكش در ظرف آب از خروج دود و گازهای سمی جلوگیری نمی‌كند و مرگ آفرین خواهد بود، علاوه بر این، خروجی دودكش نباید در كنار كولر و یا زیر پنجره باشد، چرا كه گازهای سمی وارد فضای خانه می‌شود،
همچنین انتهای دودكش باید دستكم یك متر از سطح بام بالاتر و یك متر نیز از دیوار جانبی فاصله داشته باشد.
- برای كاركرد درست، طول افقی دودكش باید محدود باشد و شیب آن رو به پایین نباشد،
دودكش نباید دارای پیچ و خم زیاد باشد زیرا مانع خروج آسان گازهای سمی می‌شود.
- دودكش مشترك برای چند واحد باید اندازه مناسبی داشته باشد، در غیر این صورت گازهای سمی‌طبقات پایین تر وارد فضای طبقات بالاتر می‌شود و می‌تواند موجب مسمومیت شود.
- دودكش و اتصالات آن باید از جنس مقاوم و فاقد هر گونه منفذ یا نشتی باشد.
- بخاری‌های بدون دودكش نباید در محیط‌های بسته و بدون تهویه استفاده شوند، اطمینان حاصل كنید كه همواره مقداری هوای تازه وارد محیط می‌شود.
- اگر هنگام روشن بودن وسیله گازسوز، بدنه دودكش سرد باشد علامت این است كه دودكش درست كار نمی‌كند، دستگاه را فورا خاموش كنید و به سرویسكار مجاز اطلاع دهید.
- كاركرد صحیح وسیله گازسوز مستلزم گردش هوای مناسب بین داخل و خارج منزل است، از این رو، درها و پنجره‌ها نباید به گونه ای درزبندی شوند كه از ورود هوای تازه مورد نیاز جلوگیری كنند.
- نصب وسیله گازسوز در حمام، سرویس‌های بهداشتی و اتاق خواب ممنوع است.
- روشن كردن اجاق گاز یا گاز پیك نیكی در آشپزخانه برای گرم كردن محیط خانه خطر آفرین است. - استفاده از كباب پز یا منقل در درون خانه، گاراژ و یا محوطه بسته ممنوع است.
- حتما' از شیلنگ‌های گاز استاندارد استفاده كنید، جنس شیلنگ اهمیت زیادی دارد و نباید از شیلنگ‌های آب و یا شیلنگ‌های متفرقه برای اتصال به وسایل گازسوز استفاده شود، استفاده از شیلنگ نامناسب می‌تواند خطرات جانی داشته باشد.
- حداكثر طول شیلنگ گاز برای گاز شهری 120 سانتی متر و برای گاز مایع 150 سانتی متر است، برای اتصال شیلنگ از بست‌های مخصوص استفاده كنید.
- برای اطمینان از اینكه شیلنگ نشتی نداشته باشد، ازكف صابون استفاده كنید ضمنا' مطمئن شوید كه شیلنگ ترك خوردگی و سوراخ ندارد.
توصیه می‌شود هر دو سال یكبار شیلنگ گاز تعویض شود.
- هرگاه یك وسیله گازسوز یا دودكش آن درست نصب نشده و یا كاركرد آن دچار مشكل شده باشد،
گاز سمی منواكسیدكربن در فضای درون خانه پخش می‌شود. گاز منواكسیدكربن كاملا' بی‌رنگ و بی بو است و تنفس آن باعث گاز گرفتگی، مسمومیت و مرگ می‌شود.
نشانه‌های اولیه گاز گرفتگی عبارتند از خواب آلودگی، ضعف، كرختی بدن، سردرد، تهوع و درد قفسه سینه و غیره، در صورت مشاهده این نشانه ها، فرد مسموم را در معرض هوای آزاد قرار دهید و تمام وسایل گازسوز را تا كنترل و بازرسی كامل سرویسكار مجاز خاموش نگه دارید.
یكی از نشانه‌های عملكرد نامناسب وسیله گازسوز و تولید گاز منواكسید كربن، شعله بسیار كم و زرد رنگ است، در این حالت فورا' دستگاه را خاموش كنید و با سرویسكار مجاز تماس بگیرید. شعله وسیله گاز سوز سالم، آبی رنگ و كشیده است.